Sandra Keja Planken maakt onderwaterwereld van restgaren | TextielLab verduurzaamt

Werken met duurzame garens kan op allerlei manieren. Kies je voor 'back to basics' met zelf geteelde vlas, hennep of wol, laat je biomaterie groeien in een petrischaaltje of ga je voor gerecycled polyester? Sandra Keja Planken verkent haar eigen duurzame route: zij besloot alleen nog maar met restgaren te werken.

Waarom zou je nieuwe garens laten maken,a ls er nog zoveel restjes op de plank liggen? Kunstenaar Sandra Keja Planken heeft die vraag leidend gemaakt in het ontwerpproces van Nature's Visual Sound, een installatie over het verval van het leven in zee. Hierin groiet restgaren uit de voorraad van het TextielLab en Wolkat uit tot een sprookjesachtige onderwaterwereld. Keja Planken laat de bij elkaar gesprokkelde deadstock van katoen, mohair, gerecyclede petgarens en wol woekeren als weer tot leven gekomen koralen, zeewieren en -grassen. Dit jaar werkte ze op de passement- en tuftafdeling van het lab aan de uitbreiding van haar rif, waarin ze een heleboel 'losse eindjes' verwerkte door ermee te tuften, gimpen, knopen en vlechten - met her en der nog een oud T-shirt van zichzelf ertussen. Daarnaast werden er ook nog geblazen glasresten van het Glasmuseum Lab Leerdam in het textiele netwerk geïntegreerd.

Sandra Keja Planken aan het werk op de passementafdeling van het TextielLab. Foto's door Bracket Studio

Aanraken mag

De sculpturale 'Nani Knots', 'Hanging Pillars, ' Dripping Corals', 'Coralbutterflies' en ' Vesicularia Sculptures' verhogen de aantrekkingskracht van het tectiele rif, dat zij zelf omschrijft als een tegenhanger van de platgeslagen Flying Tiger-Wereld. "We zijn de connectie met de natuur en de materie in de wereld kwijt. Ik vind het daarom belangrijk om tactiel werkt te maken dat uitnodigt tot interactie." aldus Keja Planken. Je mag deze installaties dan ook gewoon aanraken, iets wat dit jaar al kon op Amsterdam Art en BIG ART waar zij in samenwerking met Newhouse Gallery exposeerde. De recent gemaakte onderdelen zijn compleet gemaakt van restgarens. Keja Planken: "Ik geloof niet meer in nieuwe grondstoffen maken, er ís al zoveel. Dus ik gebruik wat over is van andere producties - liefst ook nog gerecycled - en kijk wat daaruit komt.".

Nature's Visual Sound op BIG ART Amsterdam. Foto door Bracket Studio

Boetseren met halve spoelen

Ze vertelt hoe ze halve cones van Wolkat meekreeg en in de garenvoorraad boven het TextielLab door de bakken met restgarens heen is gegaan. Ze haalde eruit wat bij haar compositie paste en deed dat halverwege het ontwikkeltraject nog een keer: "Die restgarens blijven zich opstapelen. Toen ik startte waren er ijf bakken, maar er kwamen er al vrij snel weer twee nieuwe bij."

Uitvoerig experiementeren met die overgebleven spoelen blijkt mooie verraassingen op te leveren. Door bijvoorbeeld met het broze garen van Wolkat te gaan tuften is het gaan pluizen, maar dat benadrukt de vergankelijkheid van de natuur juist. En gaandeweg bleek met de vlechtmachine meer te kunnen dan je zou denken. Keja Planken heeft ermee leren boetseren, waarbij verschillende lagen meteriaal over elkaar er grillig organisch uit komen te zien: "Het voelt voor mij helemaal niet als een beperking om met restgarens te werken. Ik denk dat we daar uiteindelijk gewoon naartoe moeten met zijn allen."

 

Kweekbed voor koraal

Ondertussen is ze met onderzoekers van Reef Renewal Bonaire en Resting Reef bezig met de voglende stap. Ze wil haar sculpturen waterproof maken en ze op de zeebodem laten funfctioneren als kweekbed voor nieuwe koraal. "Er wordt veel kunst over de natuur gemaakt; ik wil graag een helende omgeving creëren. Kunst die natuur daadwerkelijk helpt om weer op de krabbelen."

Impressie van de volgende stap: Nature's Visual Sound in zee

Tekst: Willemijn de Jonge