De dertig jaar oude rondbreimachine is vervangen door een gloednieuwe Mayer, die meer ruimte biedt om te experimenteren met verschillende technieken. Productontwikkelaar Mathilde Vandenbussche, technisch specialist Yani Chuang en ontwerper Sigrid Calon werken de machine in met de ontwikkeling van twee plaids voor het eigen label van het TextielMuseum.
De nieuwe rondbreimachine kreeg een vliegende start. Voor rustig proefdraaien was geen tijd; de ontwikkeling van de katoenen plaid in twee kleurvarianten van Sigrid Calon stond op de planning. De eerste samples werden nog op de oude machine gemaakt, maar na de verkoop daarvan ging Mathilde Vandenbussche door met de tweede testfase in de werkplaats van Mayer & Cie in Duitsland. Dat was meteen een goede training om met de nieuwe aanwinst om te leren omgaan. Toen die eenmaal in Tilburg was geïnstalleerd, ging ze daar samen met Calon op verder. Het bijzondere aan de ontwerpen, die door Calon “een ode aan het breien” worden genoemd, is dat er aan beide kanten figuren worden ingebreid. Er is dus eigenlijk geen voor- of achterkant. Dat is iets wat deze Mayer beter kan. “Vroeger werd de dial of ribschijf, die de achterkant breit, mechanisch aangestuurd. Als we wilden switchen naar een andere techniek, moest ik de systemen met de hand aanpassen,” legt Vandenbussche uit. “De halve dag werk die dat kostte, betekende voor de ontwerper in de praktijk een ontwikkeldag minder. Dus vrijelijk experimenteren zonder te weten of dat iets zou opleveren, was niet iets wat je even snel deed.”
Sigrid Calon aan het werk op de nieuwe rondbreimachine. Foto’s: Josefina Eikenaar
Dikker garen
In tegenstelling tot het oude exemplaar, is de nieuwe rondbreimachine volledig digitaal instelbaar, wat het eenvoudiger maakt om te wisselen tussen verschillende technieken. Deze heeft een zogeheten ‘drieweg-techniek’: breisteken maken, vangsteken maken of steken overslaan is nu enkel een kwestie van programmeren. De digitale aansturing maakt experimenteren dus laagdrempeliger, simpelweg omdat het minder tijd kost. Ook met het veel grotere geheugen wordt tijdwinst geboekt: “Je hoeft niet meer een halfuur koffie te gaan drinken als je een bestand aan het uploaden bent.” Afgezien van het feit dat alles het gewoon weer doet, is er nog een grote meerwaarde: de nieuwe versie kan dikkere garens aan. Waar ontwerpers tot voor kort alleen in de kast met de fijnste garens mochten kijken, mogen ze nu uit veel meer garens kiezen. Dat is al op afstand getest vóór de aankoop, door garens uit de vaste collectie naar Mayer & Cie op te sturen. “Het blijft klein en fijn ten opzichte van de vlakbreimachines, waar je de zotste breisels op kunt maken,” aldus Vandenbussche. “Maar toch kun je nu veel meer spelen met kleuren, materialen en structuren.”
Sigrid Calon aan het werk op de nieuwe rondbreimachine. Foto’s: Joep Vogels, Josefina Eikenaar en Dana Dijkgraaf
“Misschien kunnen we jacquard nu wel twaalf kleuren geven!”
Innovatief gebruik
De focus ligt deze maand nog op de plaids van Calon, die dit najaar te koop zullen zijn in de museumwinkel en webshop. Maar Vandenbussche heeft al een waslijst aan experimenten klaarliggen. “Ik wil bijvoorbeeld graag aan de slag met spacers, waarbij een monofilament wordt ingeweven tussen twee gebreide lagen. En onderzoeken of we jacquard in plaats van zes kleuren ook acht, tien of twaalf kleuren kunnen geven. En testen hoe we mooie kleine structuren kunnen maken met vangsteken.” Het blijft zoeken, want een rondbreimachine is eigenlijk bedoeld om matrassen mee te maken, en niet afgestemd op de innovatieve ontwerpen waar het lab op uit is. In theorie kan er van alles mee, maar hoe dat in de praktijk uitpakt en waar de grens ligt blijft een kwestie van uitproberen. De komende jaren is extra tijd gereserveerd voor eigen onderzoek, waarbij het proces wordt vastgelegd en stalen als referentie voor makers worden bewaard. Zelf zoekt Vandenbussche nog naar de perfecte balans tussen aan de machine staan en tekenen en programmeren. Het goede nieuws is dat ze er met de komst van de machine ook versterking bij heeft gekregen van rondbreispecialist Yani Chuang, die een aantal jaar in het productiebedrijf van ByBorre gewerkt heeft met dezelfde machine. “Heel fijn om haar erbij te hebben, meer capaciteit op de rondbreimachine betekent meer tijd om de diepte in te gaan met bijzondere projecten.”
Wil jij samen met het labteam een project realiseren op de breimachines van het TextielLab? Dien een aanvraag in via het online formulier.
