Al tien jaar lang vragen Petra Janssen en Simone Kramer bekende Nederlandse ontwerpers een product te ontwerpen dat gemaakt kan worden door kwetsbare mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Vanuit de gedachte dat arbeid veel inclusiever kan, beginnen deze ontwerpen niet bij het product, maar bij de maker. De voorwaarde: mensen in de werkplaatsen van bijvoorbeeld Cello en Amarant of de Social label ateliers in Den Bosch moeten het kunnen maken of co-creëren.

Eigen ontwerp

Na de eerste tafels en banken van Piet Hein Eek volgde een lange reeks designproducten, die het nog altijd goed doen in de winkel van Social label. Van het servies van Edwin Vollebergh en de hanglampen van Kiki van Eijk tot de bezems van Dick van Hoff en de schorten van Borre Akkersdijk. Ze heten simpelweg HOUT, KOM, LICHT, VEEG en SCHORT. Sinds deze week is er weer een nieuw product bij, ter ere van het tienjarig bestaan: HART. Het ontwerp is dit keer van Petra Janssen zelf, die naast al haar werk voor Social label bovenal zelfstandig grafisch ontwerper is onder de vlag van Studio Boot.

Omgekeerd proces

Vorig jaar was Janssen nog in opdracht van the Venusian Collective in het TextielLab een kleed aan het tuften met productontwikkelaar Hester Onijs; dit jaar klopte ze met deze feestelijke opdracht voor Social label aan bij het weefcluster. Ze liet een staaltje zien dat de handwevers van ASVZ verderop in de Goirkestraat hadden gemaakt met verschillende gekleurde kettingdraden. Toen productontwikkelaar Marjan van Oeffelt aangaf dat dat niet op die manier nagemaakt kon worden op de industriële weefmachine met witte ketting, werd het ontwerpproces omgedraaid. Janssen en van Oeffelt doken samen de garenvoorraad van het lab in en begonnen opnieuw, met de mogelijkheden van het materiaal en de machine als uitgangspunt en de staal als inspiratie.

Foto: Rene van der Hulst, Art-direction: Petra Janssen, Studio Boot

Emoties

Dat leidde tot een veelzijdige variant op de oud-Hollandse theedoek. “Een doek voor een lach en een traan, maar je kunt er ook iets mee inpakken of afdrogen,” zegt Petra Janssen. HART vertelt het verhaal van tien jaar Social label door alle emoties uit die tijd te verbeelden in de vorm van gekleurde hartjes. Het is het persoonlijke verhaal van ontwerpers, makers, hun leermeesters en alle anderen die betrokken zijn bij dit sociale initiatief. Elke kleur staat voor een emotie: vreugde is geel, verdriet is lila, liefde is roze, boosheid is rood, rust is groen en angst is paars. “In onze doelgroep kunnen sommige mensen zich heel goed uiten, anderen juist weer totaal niet,” aldus Janssen. “Het rode hartje is bijvoorbeeld geïnspireerd op Lenie, die bij Cello werkt. Soms lukt iets niet, maar het mooie is dat zij zegt: als ik boos ben, kom ik morgen weer terug. Anderen vertellen weer dat het werk ze juist rust in hun hoofd geeft, dus die emotie zit er ook in.” Tot slot is er ook nog een gouden hartje omwille van het jubileum, en een oranje hartje dat refereert aan de lokale productie waar Social label voor staat.

Puzzelen met kleur

Nadat Van Oeffelt haar wegwijs maakte op de industriële weefmachine, puzzelde Janssen een kleurschema in elkaar. Die werktekening oogt vanzelfsprekend, maar was wel een uitdaging voor het weefproces: vrijwel elke rij is anders en elk derde hartje in een rij is een mengkleur van de twee hartjes daarvoor. Met acht verschillende garens is daarmee een doek ontstaan waar meer dan twintig verschillend gekleurde hartjes in zitten. Gemaakt van biokatoen, met alleen in de laatste twee goud-oranje rijen wat extra glans van lurex en acryl. Janssen: “Het was wel spannend hoe die mengkleuren zouden uitpakken, dit is toch totaal iets anders dan drukwerk. Ik vind het echt toveren wat Marjan doet – het was in één keer goed.”

De ontwerptekening met het kleurschema van Petra Janssen (Studio Boot)

Positief activisme

Het resultaat is nog onafgewerkt op rol mee naar Milaan, waar Janssen het weefsel als decor gebruikt voor de Storytelling-lezing waarmee zij het jubileumjaar inluidt. Daar vertelt zij ook het gelaagde verhaal achter de doeken. Zo verbeeldt het ontwerp ook het positieve activisme van Social label en de bonte mix van mensen die zij via ‘slow design’ willen betrekken bij het werkende leven. “Dat activisme van ons is nog steeds heel hard nodig, de tweedeling blijft maar groeien en in de zorg valt veel om,” aldus Janssen. “Eigenlijk kon het ontwerp niets anders worden dan deze multifunctionele, veelkleurige hartendoek. Het was een rollercoaster, we hebben zo veel samen met hart en ziel gedaan en beleefd. Hoe kun je al die mensen met wie je al tien jaar liefde en leed deelt, beter eren dan met een heleboel hartjes?”

Open huis

Ondertussen worden de doeken in het Social label Craft atelier in Den Bosch afgewerkt en maken de wevers van ASVZ in Tilburg er nog een feestelijk pomponnetje bij: een fluffy hartje van goud voor aan het label. Op 16 mei wordt HART gelanceerd op een speciale makersbijeenkomst in het Social label Lab; op zondag 19 mei hebben ze open huis voor iedereen die de presentatie in Milaan gemist heeft.