Flesjes met Caribisch zeewater, zilveren lepeltjes met een kaurischelp, kiezels uit hun tuin op Aruba, schelpen van het strand, Antilliaanse lolly’s, koperen doosjes, Delftsblauwe beeldjes en nog veel meer: met deze persoonlijke memento’s vertellen Alydia Wever en Ryan Oduber het verhaal van het eiland waar ze opgroeiden en elkaar in 2006 leerden kennen. Met vereende krachten van het kunstenaarsduo, passementexpert Veva van der Wolf en drie stagiaires zijn er 120 klosjes van gemaakt op de vlechtmachine. De kleinoden zijn in twee dagen tijd omvlochten met verschillende garens – van monofilament en papiergaren tot linnen en gerecyclede PET-garens – op zo’n manier dat ze herkenbaar zijn gebleven. Inmiddels hangen ze onderaan de drie klokrokken van Dilanti di Biento. Op 10 juni begint de paspop die de jurk draagt aan haar traditionele dans op ‘Textile now’. Zodra iemand dichterbij komt, zet de pop een traditionele choreografie in, die de jurk sierlijk laat uitwaaieren. Dilanti di Biento laat zich vertalen als ‘sneller dan de wind’. Daarmee snijdt de titel universele thema’s aan: “Onze energie is altijd in beweging,” zegt Wever, “het leven is als een dans, en het is zo voorbij.” Oduber: “Je hebt eigenlijk maar weinig tijd om te ontdekken wie je bent.”

Vervlochten emoties

De gelaagde installatie gaat over identiteit en verbinding. Het ontwerp van de jurk is gebaseerd op de hangmatten die zo tekenend zijn voor het Caribisch gebied. Afkomstig uit Colombia en Venezuela, waar ze op een steenworp afstand van Aruba door de inheemse bevolking van Guajira gemaakt worden, staat dit dagelijkse gebruiksvoorwerp symbool voor het netwerk van genen dat de mensen hier in zich dragen. Niet alleen de motieven, maar ook de koorden waarmee de rokken zijn verbonden, zijn afgeleid van een hangmat. De touwen komen bovenaan samen in een hoofdband, waarmee het kostuum omhoog wordt gehouden. Voor het ontwerp heeft het duo samen met Veva van der Wolf een hangmat uitgeplozen, om daar vervolgens een eigen, gevlochten interpretatie aan te geven. “Door de emotie en spiritualiteit die Alydia en Ryan in hun werk stoppen, krijgt het extra body en betekenis,” zegt Van der Wolf. “Het is mooi om te zien hoe hun energie doorstraalt in hun werk.” Productontwikkelaar Serena Huizinga, die het breien van de klokrokken begeleidde, beaamt dat: “Ik vond het heel bijzonder om met hen te werken. Het was een uitdaging om zoveel mogelijk wensen in het breisel te verwerken, we hebben veel moeten skippen. Maar het is toch een heel vol werk geworden, waar heel veel in te voelen is.”

Gebreide visnetten

De rokken zijn gebreid op de vlakbreimachine – met verkorte toeren, om het klokeffect te krijgen. De onderste laag, gebreid met mix van blauwe en roodbruine garens staat voor de kleigrond op Aruba. Hier zijn teksten in Papiamento ingebreid, die zich laten vertalen als ‘de ziel verlangt met mij te spreken’ en ‘feestvierend ten ondergaan’, waarmee de tragiek van een jonge postkoloniale natie wordt verwoord. De tweede en derde laag vallen daaroverheen als semitransparante visnetten. In het doorzichtige witte monofilament zijn zakjes gebreid waar schelpen en stukjes koraal in zitten, als referentie naar de eindeloze witte stranden waarvoor Nederlanders nu vooral naar Aruba gaan. Het monofilament wordt weer afgewisseld met banen van wol, katoen en viscose – jacquardbreisels met afbeeldingen van een eeuwenoude grottekening en bloemen en planten op het eiland, zoals cactussen, aloë vera, hibiscus en kibrahacha.

DNA ontrafelen

Met al deze persoonlijke en culturele memento’s vieren Alydia en Ryan niet alleen hun Arubaanse roots, maar maken ze ook de erfenis van het koloniale verleden voelbaar, en willen ze de Caribische en Nederlandse cultuur dichter bij elkaar brengen. Speciaal voor deze opdracht ontrafelden ze hun eigen DNA en verwerkten daar zoveel mogelijk van in dit werk. De bijzondere combinatie van breien en passement maakt dat mogelijk: “De gebreide rokken, de koorden waarmee ze verbonden zijn en de omvlochten klosjes verbeelden de vezels van ons bestaan.”