Een veld met gracieus wuivende stengels, die zachtjes heen en weer bewegen als je er doorheen loopt. ‘I am Storm’ van DRIFT wordt dit najaar voor het eerst aan het publiek getoond. De ontwikkeling van dit interactieve werk fungeerde als een aanjager voor een diepgaander onderzoek naar constructief weven.
‘I am Storm’ is na de zomer te zien voor het grote publiek op de tentoonstelling ‘Is it alive?’. Het verhaal achter de ontwikkeling van deze interactieve kunstobjecten gaat verder dan bij een reguliere collectieopdracht. De op zichzelf staande bewegende pluimen zijn een van de uitkomsten van een intensief R&D-traject dat inzet op technologische innovatie. Met steun van de BIS Rijkssubsidie startte het TextielLab samen met DRIFT een intensief onderzoek naar het ontwikkelen van zelfdragende constructies van geweven stof. Op zoek naar manieren om te bouwen met textiel, begonnen ontwerpers en productontwikkelaars twee jaar geleden aan een lange reeks experimenten, waarmee de een de ander weer inspireerde tot nieuwe ideeën. De verrassende vondsten waar dat toe leidde, zullen er alleen maar meer worden: het onderzoekstraject is nog in volle gang.
Thread Controller 2
Het is nadrukkelijk de bedoeling de resultaten van dit onderzoek te delen met andere makers die daarin geïnteresseerd zijn. Toch is dit pas de eerste keer dat er een tip van de sluier wordt opgelicht. “In een R&D-traject krijgt het team de ruimte om de diepte in te gaan, van alles uit te proberen en steeds weer op elkaar te reageren. Het idee van zo’n opdracht is dat er een werk uitkomt dat opgenomen wordt in de collectie en dat tegelijkertijd een aanjager is voor een innovatieve ontwikkeling in het lab. Maar er gaat tijd overheen voordat dit soort complexe ontwikkeltrajecten iets opleveren waar de volgende maker weer wat mee kan” zegt projectleider Noortje van den Elzen. Ze vertelt hoe de zoektocht naar nieuwe materialen en technieken op een handweefgetouw al vrij snel leidde tot de aanschaf van een TC2 weefmachine: de Thread Controller 2. Dit kleine jacquardweefgetouw kan handmatig bediend worden, maar kan ook een digitaal ontwerp weven. De TC2 leent zich bij uitstek voor experimenten, omdat je er iets op kunt testen in het klein voordat je overgaat op het ‘echte’ werk op de grotere machines. De ketting wordt handmatig ingeregen, wat weliswaar een hele week kost, maar toch nog vijf keer zo snel gaat als het inrijgen van de ketting op een van de grote Dornier weefmachines.
Garenspecialist Vera de Pont en productontwikkelaar Judith Peskens werken aan ‘I am Storm’. Foto Tommy de Lange
“Als het lukt zijn we de eerste die jacquardweven met metaal aanbieden.”
Metaal
Die ketting is in de loop van het R&D-traject een belangrijke rol gaan spelen. Bij het bekijken van een met DRIFT ontwikkelde 3D-vorm met inslag van metaaldraad, kwam productontwikkelaar Judith Peskens op het idee om te onderzoeken of je ook met een metalen ketting zou kunnen werken. Dat zou een geweven object de stevigheid geven om helemaal op zichzelf te kunnen staan. Met vallen en opstaan werden er kettingen van rvs, koper en aluminium op de TC2 geknoopt en uitgeprobeerd. Toen DRIFT om esthetische redenen toch koos voor een ondersteunde constructie van polyester monofilament voor ‘I am Storm’, maakte Peskens ondertussen replica’s van de stalen in metaal. De innovatiedrang van het lab liet zich gelden: de resultaten waren zo de moeite waard dat besloten werd verder te experimenteren met een metalen ketting.
Metalen ketting en inslag op de TC2 machine. Foto Tommy de Lange
Outdoor toepassingen
Peskens noemt het een spannend traject: “Jacquardweven met metaal wordt voor zover wij weten nog nergens gedaan. Het heeft lang geduurd voordat we de ketting op de TC2 onder controle hadden, metaal gedraagt zich totaal anders dan textiel. Ik ben heel erg blij dat het gelukt is, en dat we nu 100 procent metalen vormen kunnen weven.” Het team is momenteel aan het onderzoeken of het proces kan worden opgeschaald naar een grotere computergestuurde machine. Er zijn al verschillende aanpassingen gedaan aan de Dornier 170 om daar in het najaar een metalen ketting op te kunnen zetten. DRIFT is gevraagd weer mee te denken over interessante scenario’s om te gaan testen. “We zijn op zoek naar toepassingen waarin de specifieke eigenschappen van metaal tot hun recht komen,” aldus Peskens. “Metaal is buigbaar en toch stevig, het kan warmte en stroom geleiden, het is brandveilig en kan tegen weersinvloeden. Dat maakt het ook zeer geschikt voor architectonische en outdoor toepassingen.”
Hoopvol
De komende tijd wordt zo breed mogelijk onderzocht wat er allemaal kan met een metalen ketting. Als de experimenten tot interessante uitkomsten leiden, wil het lab weven met metaal beschikbaar maken voor meer makers, vertelt Van den Elzen. Maar voorlopig blijft dit voorbehouden aan het R&D-team: “We moeten eerst goed onderzoeken wat allemaal wel of niet kan en hoe. Het duurt echt nog wel een tijd voordat dit toegankelijk wordt voor iedereen. Maar als het lukt zijn we wel de eerste die jacquardweven met metaal aanbieden. En de tussentijdse resultaten stemmen hoopvol.”
