Ter inspiratie

Nieuwe stalen in de Sample Studio

Er zijn 30 nieuwe stalen geselecteerd voor de Sample Studio die makers kunnen inzetten bij de ontwikkeling van hun eigen project. “Vooral in de beginfase zijn die samples heel belangrijk,” zegt breikunstenaar Yu-Mei Huang. Zij liet zich dit jaar door verschillende stalen inspireren voor haar 3D-gebreide Soft Sculptures.

Praten over breisels en weefsels wordt een stuk makkelijker als je tastbare voorbeelden bij de hand hebt. De Sample Studio, met ruim 500 stalen, helpt daarbij. Het begint vaak met browsen door de online studio bij de eerste intake die de productontwikkelaar met de maker heeft. De tot in detail beschreven samples worden daarbij gebruikt om uit te zoeken wat een maker voor zich ziet. Als de opdracht wordt aangenomen en de ontwerper in huis is, wordt er tijdens de ontwikkeling vooral gebruikgemaakt van de fysieke Sample Studio in het lab, waarin je de stalen letterlijk door je handen kunt laten gaan. “Het is best lastig om met woorden uit te leggen wat je bedoelt als het om zoiets technisch en tegelijkertijd tactiels gaat als weven en breien,” zegt Noortje van den Elzen, Manager Onderzoek & Ontwikkeling van het TextielLab. De stalen maken het concreet, ook voor degenen die nog nooit geweven of gebreid hebben. Je ziet en voelt hoe een specifiek garen in een bepaalde binding of steek uitpakt en kunt aangeven wat bevalt of wat je juist anders zou willen; daarmee dienen ze niet alleen ter inspiratie, maar zijn het ook waardevolle praatstukken voor de makerspraktijk in het lab.

Tastbare voorbeelden van stalen in de Sample Studio. Foto: Josefina Eikenaar

“De Sample Studio is heel belangrijk in de eerste fase van een project.”

Yu-Mei Huang

Soft Sculptures

“De samples vormen een goed startpunt bij een nieuw project,” beaamt textielkunstenaar Yu-Mei Huang, die dit jaar voor het eerst samenwerkte met de brei-experts van het TextielLab. “In plaats van 100 verschillende dingen uit te proberen, kun je gebruikmaken van de fysieke voorbeelden waarin je het materiaal en de textuur kunt zien. Dat scheelt veel tijd.” Huang werkte in februari en juni in het lab aan het project Soft Sculptures: sculpturale breisels die zich bewegen op het snijvlak van body art en ruimtelijk ontwerp. Het project gaat over de interactie tussen textiel, lichaam en ruimte en doorbreekt het systeem van vaste maten en vormen. “Het heersende maatsysteem is niet duurzaam en bovendien vrij onvriendelijk voor de drager,” aldus Huang, die haar Soft Sculptures zo flexibel maakt dat ze zich moeiteloos naar verschillende lichaamstypes of ruimtes kunnen vormen.

Stalen voor de Soft Sculptures van Yu-Mei Huang: ‘The Fold’, een ‘Wall piece’ en de kimono. Foto: Patty van den Elshout

Bubbeltjesplastic

Huang is geen nieuwkomer op het gebied van breien, dus de basale uitleg over de techniek in de kennisclip breien had zij niet nodig. Maar de Sample Studio leverde wel inspiratie op voor de aanpak van de drie werken – een object, een kledingstuk en zes wandkleden – waar ze in januari de laatste hand aan legt. Toen zij over de structuur van bubbeltjesplastic begon, liet productontwikkelaar Yani Chuang haar de staal van de laatste Knitted Light van Sangmin Oh zien. Huang vond de sculpturale uitstraling daarvan heel mooi; daarom is een vergelijkbare techniek gebruikt voor de ontwikkeling van een object met de werktitel ‘The Fold’. Deze sierlijk geplooide, rekbare structuur wordt net als de lampen van Oh gebreid met polyester monofilament en elastiek, wat een stevige en toch zeer flexibele en veerkrachtige constructie oplevert. Huang zocht daarentegen wel naar een minder compacte, transparantere uitwerking, om het resultaat een luchtige lichtgewicht look te geven. Ze voegde er bovendien haar eigen monofilament aan toe voor de specifieke zalmroze kleur.

Yu-Mei Huang met haar stalen in het lab. Foto: Patty van den Elshout / Sangmin Oh en stalen voor zijn werk ‘Knitted Light’. Foto: Patty van den Elshout

Wegmarkeringen

Voor de andere Soft Sculptures liet Huang zich door weer andere stalen inspireren. Het ontwerp voor de gebreide onze-size-fits-all Kimono met driedimensionale plooien was al vrij ver uitgewerkt toen ze in het lab arriveerde; de 3D-gebreide stoffen van Robin Pleun Maas voor Archive of the Future die ze in de Sample Studio zag, bevestigden de ingeslagen richting. Samen met de betrokken productontwikkelaars werd bij de ontwikkeling van de Kimono een innovatieve ‘plaiting’-techniek gebruikt om het uitdagende kleurenpatroon in te breien in plaats van de stof achteraf te bedrukken, zoals Huang in eerste instantie van plan was. Voor de zes wandkleden die ze maakte, keek ze naar de Anius Myth Series van Kustaa Saksi, Marinero van Jef Montes en de getextureerde kussens van Marilene Madou. “Gewoon jacquardbreien vind ik niet zo interessant,” zegt Huang. “Er moet wel wat bijzonders gebeuren.” Dat is goed gelukt: er zijn innovatieve technieken ingezet voor het creëren van markante flotteringen en uitgesproken texturen, patronen en kleuren, gebaseerd op de wegmarkeringen die Huang in Tilburg opvielen.

Staal van Kustaa Saksi. Foto: Tommy de Lange / Staal van Robin Pleun Maas. Foto: Tommy de Lange

Selectie nieuwe stalen

Alle stukken zullen het komende jaar in een performance op haar solotentoonstelling in Taiwan en op het London Design Festival te zien zijn. En wellicht wordt er straks ook weer een staal van dit project opgenomen in de Sample Studio, zodat anderen daar weer inspiratie uit kunnen putten. De studio wordt ieder jaar aangevuld met een nieuwe selectie stalen die een technische en esthetische aanvulling vormen op de al aanwezige verzameling. Die worden indien nodig opnieuw gemaakt, gefotografeerd en gedocumenteerd. In de online Sample Studio zijn de foto’s en technische details in te zien van alle fysieke voorbeelden die in de ruimte naast het lab te vinden zijn. Het labteam heeft net 29 stalen geselecteerd van in 2023 afgeronde projecten: van de geweven wandbekledingen voor Carré van Bas van Beek en een geweven eerbetoon aan uitgebuite vrouwen van patricia kaersenhout tot de vormgebreide mallen van Brian Anderson of de rondgebreide hoody tegen migraine van Laura Dieckwisch. De nieuwe aanwinsten zullen in de loop van volgend jaar in de Sample Studio te vinden zijn.

Tekst: Willemijn de Jonge