Van complexe wandtapijten tot innoverende lichtinstallaties, bij de gerenommeerde beurs Salone del Mobile 2023 werden dit jaar de meest bijzondere werken getoond. Het TextielLab heeft een vruchtbare omgeving geboden voor het ontstaan van deze unieke stukken van zowel gevestigde als jonge kunstenaars en ontwerpers. Lees in het overzicht hieronder hoe de combinatie van ambacht en moderne technieken resulteerde in een grote diversiteit aan werken.
De intrigerende tentoonstelling ‘A Forest of Collision and Raku’ vormde een harmonieus samenspel van kunstenaars Kiki van Eijk en Joost van Bleiswijk. Het werk omvatte nieuwe wandkleden met passement en raku keramiek van Van Eijk en functionele sculpturale werken van Van Bleiswijk.
‘A Forest of Collision and Raku’
Van Eijk legt uit hoe haar wandkleden met passement en raku een verhaal vertellen: “Voor mij gaat het over de chaos die ik in de wereld ervaar. Ik noem het ‘Structuring Chaos’, want aan de hand van scheepsknopen in het passement en raku die draden vasthouden, breng ik daar weer orde in.” In het TextielLab ontstond het idee voor het ontwikkelen van haar eigen touwen, naar aanleiding van een serie wandkleden die ze met productontwikkelaar Karen Zeedijk maakte. Tijdens de testdagen keek ze samen met experts en productontwikkelaars naar de sterkte, de combinaties van materialen en eigentijdse kleurstellingen.
‘Structuring Chaos’ van Kiki van Eijk. Foto’s: Kiki van Eijk
Kiki van Eijk beschrijft het werk van Joost van Bleiswijk als een samensmelting van vorm, materiaal en kleur, geïnspireerd door de huidige en historische gebeurtenissen die hij als een clash ervaart. Ze legt uit dat Joost metaal vervormt door middel van een heftruck, waarbij hij zowel proppen als capsules creëert, en zijn eigen pigmenten gebruikt om kleur aan te brengen.
Samenspel
‘A Forest of Collision and Raku’’ werd gepresenteerd tijdens Salone del Mobile in Milaan. De installatie vond plaats op een lange catwalk waar de objecten op verschillende hoogtes werden tentoongesteld. Voor Kiki van Eijk was Salone del Mobile een langverwachte terugkeer na twee jaar afwezigheid vanwege de COVID-19-pandemie. “We stonden bij Masterly, samen met de Brusselse galerie Spazio Nobile, waar ik veel mee samenwerk. Er hing een fijne sfeer, de locatie was een prachtig monumentaal pand waarin de wandkleden en sculpturen heel mooi uitkwamen. Het zorgde voor een mooi samenspel van kleur en materiaal,” deelt Van Eijk.
Presentatie van Kiki van Eijk en Joost van Bleiswijk bij Salone del Mobile in Milaan. Foto’s: P.Sorgetti voor Spazio Nobile Gallery
Veelbelovende ontwikkeling
Tijdens hun verblijf in Milaan hebben Kiki van Eijk en Joost van Bleiswijk waardevolle ontmoetingen gehad en bestaande contacten vernieuwd. Van Eijk benadrukt het belang van deze interacties, waarbij ze opmerkt dat het vaak een spin-off krijgt. Voor haar is het creëren van experimenteel werk echter prioritair: “Of het nu verkocht wordt of dat er een ander vervolg aan komt, er komt altijd wel iets uit voort. Ik heb vertrouwen dat het werk zijn eigen plek zal vinden.”
Het werk van Van Eijk is onderdeel van een serie en zal in zijn volledigheid gepresenteerd worden tijdens de Dutch Design Week van 21 t/m 29 oktober in Eindhoven.
Sandra Keja Planken presenteerde haar werk, ‘Mythical Stuff’, tijdens Salone del Mobile 2023. Als multidisciplinaire kunstenaar en ontwerper heeft Sandra Keja Planken zich toegelegd op het creëren van multidimensionale werken die de verbeelding prikkelen. Hoewel ze zich in de loop der jaren op verschillende gebieden heeft gefocust, heeft textielkunst steeds meer haar aandacht getrokken.
Sandra Keja Planken’s werk “Mythical Stuff” bij Isola Design Gallery in Milaan. Foto’s: Sandra Keja Planken
Van Vermeer tot ‘Mythical Stuff’
Voor ‘Mythical Stuff’ liet Planken zich inspireren door het werk van Vermeer en in het bijzonder door de moeder van Vermeer, die met katoen weefde. Het gebruik van gerecycled katoen als basis voor het werk creëert een verbinding met de textiele tradities van Vermeers tijd. Planken en het TextielLab werkten samen om nieuwe mogelijkheden te verkennen en ongebruikelijke materialen te integreren, zoals gerecyclede materialen die qua kleur en compositie harmoniëren met het concept. Het experimentele proces omvatte het spelen met garens, het verkennen van collage- en grafische technieken, en het creëren van glans in het tuften.
“Normaal tuft je met wol, dat is glansloos. Dus zo ben ik samen met experts en productontwikkelaars van het TextielLab gaan onderzoeken welk materiaal zou passen. Dat was het grote experimenteren, dat duurde ongeveer een half jaar,” vertelt Planken enthousiast.
“Het is belangrijk om te begrijpen hoe mijn werk resoneert bij anderen en welke emoties het oproept.”
Collectieve samenwerking
Salone del Mobile bood de ideale gelegenheid om ‘Mythical Stuff’ aan een breed internationaal publiek te presenteren, in gesprek te gaan met andere professionals en nieuwe contacten te leggen. Zo ging ze ook in gesprek met koningin Máxima over de diversiteit van het materiaal en de betekenis van het werk. Voor Planken was het bijzonder interessant om op bepaalde momenten het publiek van een afstand te observeren: “Ik vind het fascinerend om te zien hoe mensen reageren op mijn werk en welke interpretaties ze eraan geven. Het is een belangrijk om te begrijpen hoe mijn werk resoneert bij anderen en welke emoties het oproept.”
Sandra Keja Planken in gesprek met koningin Máxima bij Salone del Mobile 2023. Foto: Sandra Keja Planken
Tijdens haar ervaring in Milaan kwam Planken ook tot een kritisch inzicht: “Milaan was groots en overweldigend. Hoe kunnen we ervoor zorgen dat we volgend jaar niet alleen als individuen in een grote zee, maar als sterkere presentatie en collectief aanwezig zijn? Dat is iets wat ik graag verder wil onderzoeken. Samenwerking en collectieve presentaties kunnen nieuwe mogelijkheden bieden voor kunstenaars en ontwerpers.”
Belangstelling
De presentatie van ‘Mythical Stuff’ op Salone del Mobile in Milaan heeft belangstelling gewekt bij galerieën, tijdschriften en andere locaties. Sandra Keja Planken blijft haar creaties verder ontwikkelen en is van plan om samen met het TextielLab en andere partners nieuwe projecten te realiseren.
Aleksandra Gaca presenteerde haar innovatieve creaties, die de perfecte combinatie vormden van textiel, architectuur en duurzaamheid. Op Salone del Mobile presenteerde Gaca haar project met Philips My Creation bij Masterly – the Dutch in Milano. Ze deelt haar enthousiasme over de samenwerking: “Werken met Philips My Creation biedt een uitstekende kans om mijn textuurontwerp te integreren in producten die dagelijks worden gebruikt.”
Gaca is voornamelijk enthousiast over de combinatie van 3D-weef-en printtechnologie. Haar texturen kunnen worden geprint op verschillende verlichting, met een variatie in materiaal en kleur. Deze ontwikkeling stelt haar in staat om direct de toepassing en samenwerking van haar werk te zien, wat een waardevolle combinatie is voor haar als ontwerper, stelt Gaca.
Presentatie van Aleksandra Gaca en Philips My Creation bij Masterly, the Dutch in Milano tijdens de Salone del Mobile in Milaan. Foto: Aleksandra Gaca
Daarnaast werkte Gaca samen met de gerenommeerde Italiaanse architectuurstudio Marcante Testa aan het Campo Base-project. Ze werd uitgenodigd voor een samenwerking en produceerde een aantal stoffen voor wanden in het TextielLab. De stoffen ontwikkelde ze jaren geleden al in het TextielLab en zitten in haar vaste collectie, daarom focuste ze zich nu vooral op het kleurverloop in het lijnenspel. Inmiddels is Gaca al zo’n 25 jaar verbonden aan het TextielLab: “Het TextielLab is bijzonder omdat ontwerpers de mogelijkheid krijgen om op industriële schaal te werken. Het biedt een plek om nieuwe textielsoorten te ontwikkelen én te realiseren. Voor mij voelt het als een tweede werkplaats.”
Presentatie van Aleksandra Gaca en Marcante Testa bij Salone del Mobile in Milaan. Foto: Helenio Barbetta
Deelname aan evenementen zoals Salone del Mobile biedt niet alleen de mogelijkheid om haar werk te presenteren, maar ook om waardevolle inzichten, inspiratie en nieuwe samenwerkingen op te doen. Aleksandra Gaca benadrukt het leerproces en de ervaring die voortkomt uit elke presentatie: “Van elke presentatie die je geeft, bouw je nieuwe ervaringen op en leer je voor de volgende.” Ze onderscheidt de groei in haar deelname; in de afgelopen jaren heeft ze diverse vormen van presentaties gehad. Van deelname aan exposities, een eigen presentatie en zoals afgelopen jaar verschillende samenwerkingen.
“Het is goed om aanwezig te zijn bij je werk zodat je advies of meer uitleg kan geven en samen in gesprek kan gaan.”
Hoewel het een investering kan zijn en tijd kan kosten voordat concrete resultaten worden behaald, is het ook essentieel voor het opbouwen van een naam en het tonen van wat je maakt, beaamt Gaca. Bovendien erkent Gaca de voordelen van persoonlijk aanwezig zijn bij haar werk: “Als het kan is het is goed om aanwezig te zijn bij je werk zodat je meer uitleg kan geven, samen in gesprek kan gaan of feedback kan ontvangen van de toeschouwer. Dat is het waardevolle aan Salone del Mobile.”
Kunstenaar en ontwerper Sangmin Oh witst de harten van het publiek te veroveren met zijn werk “Knitted Light”; sculpturen die een brug slaan tussen kunst en design, verrasten en verwonderden bezoekers met hun onverwachte textiele vormen en betoverende spel van licht.
“De reacties waren echt bijzonder. Mensen verwachten niet dat dit textiel is, ze waren verrast hoe het getoond kon worden,” zegt Oh. Zijn werk, dat met behulp van een vlakke breimachine wordt gemaakt maar een driedimensionaal karakter krijgt, laat zien hoe Oh speelt met de elementen en unieke vormen creëert.
Sangmin Oh met ‘Knitted Lights’ bij Salone del Mobile. Foto links: Osangmin Studio, foto rechts: Juliana Verastegue
“Milaan was echt een ander podium om het werk te laten zien, met meer mensen uit het ontwerpveld.”
Voor Sangmin was de keuze om zijn werk op Salone del Mobile in Milaan te presenteren een bewuste stap. Hij zag het als de perfecte gelegenheid om zijn verhaal en werkwijze aan een breder publiek te tonen. “Milaan was echt een ander podium om het werk te laten zien, met meer mensen uit het ontwerpveld,” benadrukt Oh.
Rol van het TextielLab
Het TextielLab speelde een grote rol in het creatieve proces van Sangmin’s “Knitted Light”. Het was een plek van ontdekking, experimenteren en vallen en opstaan. Het TextielLab bood hem de mogelijkheid om te werken met het materiaal dat hij graag wilde verkennen, zoals monofilament en verschillende garens. Door te spelen met deze elementen en met licht, ontstonden unieke texturen en vormen. “Een klein verschil maakt een groot verschil”, merkt hij op. Door het monofilament 0.1 mm te verschuiven, ontstond er een heel nieuw patroon. Het duurde bijna een half jaar om één stuk klaar te maken voor Salone del Mobile.
Sangmin Oh met zijn proeven van “Knitted Light” in het TextielLab. Foto’s door Patty van den Elshout
De kracht van storytelling
Voor Sangmin is ‘Knitted Light’ meer dan alleen visuele esthetiek. Hij wil bewustwording creëren rondom duurzaamheid en klimaatverandering. Zijn sculpturen symboliseren de verandering van kleuren in de natuur als gevolg van de stijgende zeespiegel en de opwarming van de aarde. Het gebruik van glow-in-the-dark elementen benadrukt op elegante wijze de schoonheid van onze natuurlijke omgeving. “Ik hoop dat “Knitted Light” een nieuw perspectief biedt op de natuur. Ik ben altijd gefascineerd geweest door de kracht van storytelling,” zegt Sangmin hierover.
Na het succes op Salone del Mobile heeft Sangmin al nieuwe plannen in het vooruitzicht: hij werkt samen met Rademakers Gallery uit Amsterdam en zal met hen deelnemen aan PAN Amsterdam. Bovendien is het werk van Oh onlangs te zien geweest in de uitgave “Handmade” van Elle Decoration. Bij het TextielMuseum is zijn werk te zien in de tentoonstelling ‘Makersgeheimen #3’, een tentoonstelling voor de hele familie te zien tot en met 26 mei 2024. Daarnaast is Oh van plan om nieuwe stukken te ontwikkelen en te experimenteren met kunstmatige intelligentie en interactieve elementen om nog futuristischere werken te creëren.
Geïnspireerd door de Japanse kunst van origami, beschouwt Samira Boon het vouwen van textiel als een wiskundige vertaling van natuurlijke processen en vormen. “De natuur heeft zich door de eeuwen heen geoptimaliseerd,” stelt ze. “De vouwtechniek speelt hier op een unieke manier op in, en biedt mogelijkheden voor flexibel gebruik van ruimte.”
Haar werk leidde tot de ontwikkeling van Archi Folds; het resultaat van jarenlang onderzoek en ontwikkeling, dat deels bij het TextielLab is ontstaan. “Het begon op kleine schaal op een katoenen ketting, maar ontwikkelde zich tot een langdurig onderzoekstraject waarin een nauwe samenwerking met experts van het TextielLab ontstond,” zegt Boon.
Close up van The Diamond Origami. Foto: Studio Samira Boon
“Sinds er gerecycelde garens op de markt zijn, werken we met niets anders tenzij de eisen dat nog niet toestaan.”
Samenwerking
De vertaling van de vouwtechniek naar computerprogramma’s voor de weefmachines is een combinatie van bestaande kennis die Boon heeft opgebouwd samen met productontwikkelaars en experts van het TextielLab. In samenwerking met bijvoorbeeld garenadviseur Vera de Pont worden de laatste ontwikkelingen op het gebied van duurzame garens nauwlettend in de gaten gehouden. “Waar ik heel blij mee ben is dat monofiel nu ook gerecycled besteld kan worden. Dat kon 1,5 jaar geleden nog niet. We zijn continue op zoek naar duurzame garens voor de productie van onze projecten. Sinds er gerecyclede garens op de markt zijn, werken we met niets anders tenzij de eisen dat nog niet toestaan,” legt Boon uit.
Presentatie bij Salone del Mobile
Tijdens de Salonde del Mobile in Milaan presenteerde Boon vijf projecten, waaronder een van de hoogtepunten van Archi Folds: de opdracht voor Hermès. Voor Hermès Shanghai ontwierp Studio Samira Boon een 3D textiel facade om een intieme sfeer te creëren en het gevoel van luxe te versterken. De textiele installatie bevat een gradatie van transparantie; bovenin is de structuur zo transparant mogelijk om daglicht door te laten, terwijl de onderkant opaak is om de privacy van de winkelbezoekers te waarborgen.
Textiele installatie voor Hermès Shanghai, door Studio Samira Boon. Foto: ©Cai Yunpu
De presentaties van Boon tijdens de Salone del Mobile werden met enthousiasme ontvangen. “De reacties op ons werk waren overweldigend. We zijn op dit moment in gesprek met potentiële klanten die ons op basis van Salone del Mobile hebben benaderd,” deelt Boon. En er is meer onderweg: in het najaar zal er een tentoonstelling in Paleis Soestdijk plaatsvinden waar Boons werk ook zal worden getoond. “We maken werk wat continu wordt toegepast. We zijn nu bezig met verschillende locaties, het vindt zijn weg naar het publiek.”
